Leonardo doet het goed

Innovatief onderwijs!

Pedro De Bruyckere geeft pluim aan Leonardo College

Begrijpend lezen in alle vakken: innovatief onderwijs

Op 9 juni post onderwijsspecialist Pedro De Bruyckere een bericht over de kwaliteit van het onderwijs op het Leonardo College in zijn blog X, Y of Einstein over onderwijs, jongeren, cultuur en media. Het bericht staat eveneens op de website rond duurzaam onderwijs van Kris Van den Branden, hoogleraar taalkunde en lerarenopleider aan de KU Leuven.

Het begon allemaal in de vakgroep Nederlands. Om een antwoord te bieden op de vraag om te werken aan leesbevordering en begrijpend lezen, werkten de leerkrachten een innovatief leesproject uit.

Bron: Fons (het vaktijdschrift voor leerkrachten Nederlands)

Het Leonardo College ontwikkelde een vakoverschrijdend project rond begrijpend lezen, nl. de “leescarrousel”. De leerlingen van het derde jaar gaan tijdens 1 voormiddag naar vier themakamers: STEM, talen, cultuur en economie, geest en lichaam. In elke kamer krijgen ze een lijstje te zien met fascinerende weetvragen. De leerlingen kiezen 1 vraag die zij interessant vinden en lezen er een informatieve tekst over waarin ze het antwoord op hun vraag kunnen vinden. Daarna bespreken ze hun bevindingen met andere leerlingen; ze worden ook ondersteund door de leerkracht. Na ongeveer 40 minuten trekken ze naar de volgende kamer en herhalen ze deze werkwijze.

Het project groeide uit een wild idee van de talenleerkrachten en werd door hen aangedreven. Leraren van andere vakken sprongen op de kar. Het project werd door de leerlingen flink gesmaakt, én leidde tot teambuilding en professionalisering rond begrijpend lezen bij de niet-taalleerkrachten. Zowel leerlingen als leerkrachten ontdekten het belang van écht lezen: niet zomaar een tekstje lezen om er nadien wat schoolse invulvragen in het werkboek over op te lossen, maar lezen om interessante vragen beantwoord te zien en tegelijk relevante (vakgebonden) kennis op te doen. De nabespreking onder leerkrachten leverde het inzicht op dat het belangrijk is dat leerlingen stil lezen én hardop praten over wat ze gelezen (en menen begrepen te) hebben. En dat elke leerkracht voor ondersteuning bij begrijpend lezen kan zorgen, bijvoorbeeld door expliciet stil te staan bij moeilijke, maar cruciale woordenschat.

Dit “uitgelezen” project sluit wonderwel aan bij de aanbevelingen van de Taalraad en bij het rapport van de VLOR over krachtig leesonderwijs: beiden pleiten immers onomwonden voor een curriculumbrede aanpak van begrijpend lezen. Beiden pleiten ook voor een krachtige leesdidactiek waarbij leerlingen leeskilometers maken aan de hand van motiverende, functionele leesopdrachten en diepgaande interactie over tekst en leesdoel. Dit “uitgelezen” project verhoogt dus niet alleen de leestijd en het leesengagement van leerlingen, maar zorgt ook voor toegenomen engagement voor leesbeleid, en talenbeleid, in een team. En dat terwijl de vakdoelstellingen er niet onder lijden, integendeel.

Bovendien toont het Leonardo College met dit voorbeeld ook aan dat je om curriculumbrede impulsen te geven aan leesbevordering geen revolutionaire projecten moet opzetten. Begin klein, maar fijn! Bouw met het team vanuit die basis gestaag verder. Dat levert wellicht duurzamere resultaten op dan grootse plannen die wild ontvlammen en snel een stille dood sterven omdat iedereen meteen overbelast geraakt.